Historia pizzy – skąd pochodzi i jak kształtował się najsłynniejszy placek świata

Historia pizzy swoje początki ma w czasach starożytnych. Do dziś danie przeszło wiele metamorfoz i ewoluuje w zależności od regionu, kraju. Niezależnie od formy, na całym świecie jest to posiłek znany i bardzo ceniony. Skąd więc wzięła się pizza i dlaczego dziś ma taką formę? Zapraszamy do lektury naszego artykułu.

Kilka słów o początkach pizzy

Trudno jednoznacznie powiedzieć, kto wymyślił pizzę. Nie ma jednak wątpliwości, że jest to jedno z najstarszych dań na świecie. Wzmianki na temat placka przypominającego pizzę można odnaleźć w czasach prehistorycznych. Z pewnością była znana w starożytnych cywilizacjach jak Grecja, Rzym, w kulturach ormiańskiej, irańskiej, perskiej czy egipskiej. Już  wtedy przygotowywano proste, pieczone placki z mąki i wody z dodatkami, choć były one dużo skromniejsze niż obecnie. Pizza była daniem biedoty, często przygotowywano ją dla żołnierzy. Jeśli chodzi o smaki, to podstawowej wersji ciasto nadziewano solą morską, czosnkiem, cebulą, smalcem. W nieco bogatszej odmianie zaś bazylią, pieczarkami i serem.

Włochy – kolebka współczesnej pizzy

Jeśli chodzi o pizzę w formie dziś nam znanej, to zakłada się, że pochodzi ona z Neapolu. W wieku XVIII stała się bardzo popularnym daniem ulicznym. Było to jedzenie tanie i szybkie, które można było zjeść w drodze do pracy, dzięki temu stało się najchętniej wybieranym przez osoby niezamożne. Tak, jak już wspomnieliśmy, podstawowe smaki pizzy powstawały z placka i kilku dodatków ziołowo – warzywnych. W wersji nieco bogatszej na daniu można było znaleźć koński ser, niewielkie rybki i zioła. Sporadycznie pojawiały się na nim pomidory. Pierwotnie pizza była daniem biedoty, zbyt prostym i pospolitym, by przyrządzać ją w domu. Sytuacja zmieniła się dopiero w wieku XIX, kiedy to trafiła na dwór królewski. Wtedy narodziła się pizza Margherita, nazwana na cześć królowej Margherity di Savoia, która po spróbowaniu jej w czasie podróży po Włoszech w 1889 roku, upowszechniła ją i uczyniła daniem narodowym.

Jakie są źródła nazwy pizzy?

Równocześnie ciężko jest jednoznacznie określić, skąd pochodzi nazwa dania. Są jednak dwie najbardziej prawdopodobne hipotezy. Pierwszą jest to, że pochodzi od greckiego „pitta” (takie wzmianki znajdziemy już ok. 997 r. n.e). Druga z teorii mówi o tym, że słowo “pizza” pochodzi od starogermańskiego słowa „bizzo” (czyli języka używanego na północy Włoch), które oznaczało „kąsek, gryz”. Nie jest jednak istotne, skąd wzięła się nazwa dania. Kluczowe jest to, że zostało rozpowszechnione i tak dobrze przyjęło się na całym świecie.

Jak ewoluowała pizza do obecnego kształtu?

Wiemy już, że początkowo danie było bardzo proste, zawierało niewiele dodatków i zdecydowanie było oparte o pyszny placek z mąki i wody. Zanim dotarliśmy do obecnego kształtu, powstawały przeróżne wersje poboczne. Przykładem są:

• focaccia – placek przed ostatecznym wyrośnięciem jest smarowany roztworem wody i soli oraz oliwą. Danie pochodzi z Ligurii i jadało się go z mlekiem lub cappuccino. Dziś często traktowany jest jako przystawka;
• calzone – to pizza w formie pieroga. W ciasto pizzowe zawijane są różne dodatki (sos pomidorowy, ser, warzywa). Powstało prawdopodobnie przez przypadek w XVIII wieku. Dziś podaje się go w wersji na słono, słodko, wegetariańskiej lub mięsnej;
• pizza Bianca – pozbawiona sosu pomidorowego z bardziej miękkim i wilgotnym ciastem;
• pizza Rzymska, która jest całkiem płaskie, nie ma wystających ponad dodatki brzegów;
• pizza Sycylijska – która ma prostokątny kształt oraz niewielką ilość dodatków. Ser zaś kładziony jest pod sosem pomidorowym.

Dlaczego pizza jest tak popularnym daniem na całym świecie?

Popularność pizzy wynika przede wszystkim z prostoty tego dania oraz z możliwości, które nam daje. Mnogość form, kosztów, grubości ciasta, ilości i rodzajów dodatków – to wszystko sprawia, że każdy z nas może mieć swoją ulubioną wersję tego dania. Pizzę da się dostosować do praktycznie każdej diety, może występować w wersji zdrowszej, wegańskiej, wegetariańskiej, bezlaktozowej czy bezglutenowej. Nie ma też problemu, gdy mamy alergię na jakiś składnik, ponieważ na pizzy da się go łatwo zastąpić innym.